6.1 Ο Μεγαλομάρτυρας Δημήτριος

6.1 Ο Μεγαλομάρτυρας Δημήτριος

Α. Η προσωπικότητα και η ανδρεία του Δημητρίου, του χαρίζουν τιμές και αξιώματα.

Β. Η χριστιανική δράση του γίνεται αιτία να φυλακιστεί. Από τη φυλακή ευλογεί τον Νέστορα στον αγώνα του.

Γ. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη, μεγάλο και ιερό προσκύνημα για τους χριστιανούς.

Δ. Τα «Δημήτρια», μία μεγάλη πολιτιστική κι εμπορική γιορτή της Θεσσαλονίκης.

Ο Δημήτριος γίνεται διοικητής της Θεσσαλίας

Το 300 μ.Χ. στη Θεσσαλονίκη, ζούσε ο Δημήτριος, αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, γνωστός για την ευγενική του καταγωγή και τη γενναία ψυχή του. Ο Δημήτριος αγαπούσε τη δικαιοσύνη, ήταν τίμιος και συνδύαζε τη σωφροσύνη με την εμπειρία του γενναίου πολεμιστή. Ο καίσαρας Μαξιμιανός, εκτιμώντας τα προσόντα του, τον έκανε στρατηγό στην περιφέρεια της Θεσσαλίας.

Ο Μαξιμιανός μαθαίνει ότι ο Δημήτριος είναι χριστιανός

Ο Δημήτριος δεν άργησε από τη νέα του θέση να φανερώσει ότι ήταν χριστιανός, αρχίζοντας να διδάσκει σε όσους ήταν μαζί του, την πίστη στο Χριστό. Αυτό το πληροφορήθηκε ο Μαξιμιανός και ζήτησε να τον συλλάβουν αμέσως. Έτσι κι έγινε! Ο Δημήτριος δεν δίστασε να ομολογήσει τη χριστιανική του ιδιότητα και φυλακίστηκε σε ένα υπόγειο λουτρό, υγρό και σκοτεινό. Εκεί, τον συνάντησε κρυφά ο Νέστορας, καλός του φίλος, ο οποίος επρόκειτο να παλέψει με έναν θηριώδη παλαιστή, τον Λυαίο. Ο Δημήτριος σταύρωσε το μέτωπο του Νέστορα και του είπε: «Και τον Λυαίο θα νικήσεις και για το Χριστό θα μαρτυρήσεις». Πραγματικά, κρατώντας μόνο ένα μικρό μαχαίρι, ο Νέστορας νίκησε τον γίγαντα και ομολόγησε μπροστά σε όλους ότι το κατάφερε με τη δύναμη του Χριστού. Ο Μαξιμιανός διέταξε αμέσως τον αποκεφαλισμό του. Τα λόγια του Δημητρίου είχαν βγει αληθινά!

Ο μαρτυρικός θάνατος του Αγίου Δημητρίου

Ο αυτοκράτορας, όμως, πληροφορήθηκε ότι ο Νέστορας νίκησε τον Λυαίο με τη βοήθεια του Δημητρίου. Εξοργισμένος, διέταξε να σκοτώσουν και τον Δημήτριο, τρυπώντας τον με λόγχες. Αυτό ήταν και το μαρτυρικό τέλος του Αγίου. Οι χριστιανοί έθαψαν το σώμα του στην υγρή φυλακή όπου μαρτύρησε. Από τον τάφο του, με θαυμαστό τρόπο, άρχισε να αναβλύζει μύρο, με το οποίο γίνονταν πολλά θαύματα.

Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη

Ο ναός του Αγίου Δημητρίου πρωτοχτίστηκε το 413 μ.Χ., με έξοδα του Λεοντίου, ενός από τους στρατηγούς του Μεγάλου Κωνσταντίνου, επειδή ο Άγιος τον έσωσε από μια θανατηφόρα ασθένεια. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας (1490), μετατράπηκε σε τζαμί, ενώ μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (1912), έγινε και πάλι ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα των Βαλκανίων. Στο ναό φυλάσσονται τα ιερά λείψανά του Αγίου, ενώ χιλιάδες προσκυνητές έρχονται από κάθε γωνιά της γης, για να τον τιμήσουν και να πάρουν ευλογία και μύρο από τον τάφο του.

Τα «Δημήτρια», η μεγάλη γιορτή της Θεσσαλονίκης

Στη Θεσσαλονίκη, από τον 12ο αιώνα μ.Χ., διοργανωνόταν από τους βυζαντινούς ετήσια εμποροπανήγυρη, ώστε να τιμηθεί με λαμπρότητα η μνήμη του Αγίου Δημητρίου. Από τον 14ο αιώνα και μετά, οι εκδηλώσεις αυτές πήραν μια πιο γιορτινή μορφή. Πλήθη εμπόρων από το Βυζάντιο και ολόκληρη την Ευρώπη συμμετείχαν. Μετά την ανακήρυξη του Αγίου Δημητρίου σε πολιούχο της πόλης, οι εκδηλώσεις αυτές μετονομάστηκαν σε «Δημήτρια» προς τιμήν του. Από το 1995, τα Δημήτρια θεωρούνται ως ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά γεγονότα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Επιστημονικά συνέδρια, συναυλίες βυζαντινής παραδοσιακής και συμφωνικής  Εξωτερική Δικτυακή Πηγή μουσικής, θέατρο και δημοτικοί χοροί, πλουτίζουν τη ξεχωριστή αυτή γιορτή, δίνοντας ιδιαίτερη λάμψη στην πόλη της Θεσσαλονίκης, τιμώντας και με αυτό τον τρόπο τον πολιούχο και προστάτη της Άγιο Δημήτριο.

ΠΑΡΑΘΕΜΑ

Το απολυτίκιο του Αγίου Δημητρίου
Μέγαν εύρατο εν τοις κινδύνοις,
σε υπέρμαχον η οικουμένη,
αθλοφόρε τα έθνη τροπούμενον.
Ως ουν Λυαίου καθείλες την έπαρσιν,
εν τω σταδίω θαρρύνας τον Nέστορα,
ούτως Άγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε,
Χριστόν τον Θεόν ικέτευε,
δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Μετάφραση
Η οικουμένη βρήκε μεγάλο προστάτη στους κινδύνους, εσένα αθλοφόρε, ο οποίος σύντριψες τα έθνη. Όπως λοιπόν γκρέμισες τον εγωισμό του Λυαίου, ενθαρρύνοντας τον Nέστορα στο στάδιο, έτσι Άγιε Μεγαλομάρτυρα Δημήτριε, ικέτευε το Χριστό, ώστε να χαρίσει και σε μας την ευλογία και το έλεός του.